Την τελευταία δεκαετία, ίσως και δεκαπενταετία, είδαμε την καλλιέργεια ενός είδους γεωργικού προϊόντος (γνωστή και ως μονοκαλλιέργεια) να εφαρμόζεται από πολλούς παραγωγούς. Στη Θεσσαλία το είδαμε να συμβαίνει έντονα με το βαμβάκι, το σιτάρι και άλλα κτηνοτροφικά και μη φυτά.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που επένδυσαν πολλές χιλιάδες ευρώ για να αγοράσουν μηχανήματα, να εγκαταστήσουν συστήματα ποτίσματος για να καλλιεργήσουν ένα είδος προϊόντος. Στη Θεσσαλία είδαμε πολλές βαμβακοσυλεκτικές και αλωνιστικές μηχανές συγκριτικά με το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων . Δυστυχώς για πολλούς οι μηχανές αυτές, είναι οι “χειροπέδες” τους, με συγκεκριμένες καλλιέργειες, αφού είναι δύσκολο να μείνει μια τόσο ακριβή μηχανή σε αχρηστία, όταν δεν έχει αποσβεστεί ακόμα.
Πολλοί λοιπόν παγιδεύτηκαν και… “δέθηκαν” με συγκεκριμένες καλλιέργειες, όντας άμοιροι της τιμής του προϊόντος κάθε χρόνο και παρακαλώντας τον κάθε έμπορο για κάποια λεπτά ανά κιλό προϊόντος παραπάνω . Υπήρξαν βέβαια και καλές χρονιές, όμως όπως λέει και ο απλός λαός… δεν είναι κάθε μέρα Πασχαλιά…
Η καλλιέργεια πολλών διαφορετικών καλλιεργειών και αν είναι δυνατόν και διαφορετικής καλλιεργητικής ομάδας (πολυκαλλιέργεια) είναι μια διαφορετική επιλογή.
Ας δούμε κάποια από τα πλεονεκτήματα της πολυκαλλιέργειας:
1. Ασχολούμενος κάποιος με πολλές διαφορετικές καλλιέργειες, μειώνει τον κίνδυνο απώλειας εισοδήματος, εξαιτίας της χαμηλής τιμής συγκεκριμένης καλλιέργειας, αφού είναι σχεδόν απίθανο όλες οι καλλιέργειες να πάνε τιμολογιακά το ίδιο καλά ή άσχημα σε μια χρονιά.
2. Ο καιρός είναι σημαντικός παράγοντας στη γεωργική παραγωγή. Κακός καιρός για μια καλλιέργεια δεν είναι απαραίτητα κακός και για όλες τις καλλιέργειες . Καλλιεργώντας πολλά και διαφορετικά είδη, μπορεί να μη μας “πάει” ο καιρός σε ένα είδος αλλά σίγουρα θα μας πάει σε κάποιο άλλο, με αποτέλεσμα ότι χαθεί από τη μια καλλιέργεια, να το κερδίσουμε σε κάποια άλλη!
3. Δουλειά όλο το χρόνο! Η κάθε καλλιέργεια έχει και τη δική της εποχή. Με ένα σωστό προγραμματισμό ο “πολυκαλλιεργητής” αγρότης μπορεί να δουλεύει και να παράγει όλο το χρόνο αυξάνοντας έτσι το συντελεστή παραγωγικότητας του, το τζίρο του και πολύ πιθανόν τα κέρδη του. Κάτι τέτοιο κάνουν σήμερα όσοι καλλιεργούν λαχανικά και φρούτα . Αντιθέτως, όσοι ασχολούνται με μία και μοναδική καλλιέργεια απασχολούνται κάποιους μήνες το χρόνο και τους υπόλοιπους κάθονται.
4. Ο κίνδυνος από παθογόνα μειώνεται. Μπορεί μια καλλιέργεια να προσβληθεί από κάποιο παθογόνο (έντομα, ιώσεις, κ.α.) και να εκτοξευθεί το κόστος παραγωγής από τη χρήση φυτοφαρμάκων για την αντιμετώπιση αυτού (παράδειγμα, τα τελευταία χρόνια, το πρόβλημα με το πράσινο σκουλήκι στο βαμβάκι). Όπως είναι γνωστό το ίδιο παθογόνο δε προσβάλει όλες τις καλλιέργειες, οπότε σε περίπτωση πολυκαλλιέργειας η ζημιά περιορίζεται αφού δε προσβάλλεται το σύνολο της εκμετάλλευσης .
5. Με τις πολλές καλλιέργειες το πεδίο της “αγοράς” διευρύνεται. Πολλά προϊόντα, πολλές αγορές.
Βέβαια, πριν κάποιος προχωρήσεις με 3, 4 ή και 5 καλλιέργειες καλό είναι να σταθμίσει και κάποιους αρνητικούς παράγοντες.
Μερικοί από αυτούς είναι:
1. Πολλά γεωργικά εργαλεία και μηχανήματα, αφού η κάθε καλλιέργεια πολλές φορές έχει και τις δικές τις απαιτήσεις (π.χ. δενδρώδεις καλλιέργειες και μονοετείς καλλιέργειες). Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις τα εργαλεία είναι κοινά.
2. Περισσότερη ενημέρωση και γνώσεις για κάθε καλλιέργεια. Δεν έχουν όλες οι καλλιέργειες τις ίδιες απαιτήσεις σε νερό, λίπασμα, φυτοπροστατευτικά και σύσταση εδάφους. Με λίγα λόγια ο παραγωγός πρέπει να είναι περισσότερο… ψαγμένος!
3. Συνεχής έρευνα αγοράς. Το να ψάχνεις “αγορά” για ένα και μοναδικό προϊόν, διαφέρει σημαντικά από την επιτυχή διάθεση πολλών προϊόντων. Αν μπει και η τυποποποίηση ή η μεταποίηση στο παιχνίδι η υπόθεση διάθεση σοβαρεύει ακόμα περισσότερο.
Μάθε να καλλιεργείς “έξυπνα” σπουδάζοντας “Αγροτική Οικονομία” στο ΙΕΚ ΔΗΜΗΤΡΑ!
*Το άρθρο είναι του κ. Περουλάκη Ιωάννη, Γεωπόνου-Συμβούλου Επιχειρήσεων